Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

hospitae N F

  • 1 hospita

        hospita ae, f    [hostis+POT-], she who entertains, a hostess ( fem. of hospes): lineamenta hospitae: Helene, H.— A visitor, guest, friend: Huiusce consuetudo hospitae, T.: ego sum hic hospita.
    * * *
    female guest; hostess, wife of host; landlady; stranger, alien

    Latin-English dictionary > hospita

  • 2 hospes

    hospĕs, ĭtis ( gen. plur. hospitium, Liv. 4, 35, 4), m.; hospĭta, ae, f. (cf. antistita from antistes, sospita from sospes, sacerdota from sacerdos, etc., but hospes, f., Att. ap. Non. 279, 11;

    Trag. Fragm. v. 51 Rib.: hospes amica,

    Ov. F. 6, 510:

    Aurora,

    Stat. Th. 6, 272; Sen. Agam. 318 al.) [= hostipets, hostis, a stranger; pa-, root of pasco, pater, to feed, hence],
    I.
    He who entertains a stranger, a host (one who entertains gratuitously, as a friend: caupo, one who entertains for pay);

    form hospes: alterum ad cauponem devertisse, ad hospitem alterum,

    Cic. Div. 1, 27, 57; so id. Fin. 5, 2, 4:

    tendimus hinc recta Beneventum, ubi sedulus hospes Paene macros, arsit, dum turdos versat in igne, etc.,

    Hor. S. 1, 5, 71:

    succinctus,

    id. ib. 2, 6, 107:

    amabilis,

    id. Ep. 2, 2, 132:

    hospitis affectu salutare,

    with a host's politeness, Juv. 8, 161.—Esp., one upon whom soldiers are quartered, Tac. H. 2, 66; 3, 41.—Hence repeated of both host and guest:

    per dexteram istam te oro, quam regi Deiotaro hospes hospiti porrexisti,

    Cic. Deiot. 3, 8; so,

    non hospes ab hospite tutus,

    Ov. M. 1, 144:

    Juppiter, = hospitalis,

    id. ib. 10, 224.— Fem., hospita, she who entertains a guest, a hostess:

    femina primaria, Servilia, vetere Dionis hospita,

    Cic. Verr. 2, 2, 8, § 24:

    figura et lineamenta hospitae,

    id. ib. 2, 2, 36, §

    89: Helene,

    Hor. C. 1, 15, 2.—In late Lat., for a concubine, Inscr. Orell. 2669; 4996. —
    II.
    Transf.
    A.
    A sojourner, visitor, guest, friend, xenos. Lit.:

    in domo clari hominis, in quam et hospites multi recipiendi et admittenda hominum cujusque modi multitudo,

    Cic. Off. 1, 39, 139:

    libri inter Cratippi commentarios tamquam hospites recipiendi,

    id. ib. 3, 33, 121:

    recipere hospites,

    id. Verr. 2, 1, 25, § 65:

    accipere hospitem,

    id. Fam. 9, 26 fin.:

    non hospites, sed peregrini atque advenae,

    id. Agr. 2, 34, 94:

    habuisses non hospitem, sed contubernalem,

    id. Fam. 9, 20, 1:

    et hostem et hospitem vidit,

    id. Div. 2, 37, 79; 6, 6, 2:

    is qui nuper Romae fuit Menedemus hospes meus,

    id. de Or. 1, 19, 85; cf. id. Lael. 7, 24:

    Polybius noster hospes,

    id. Rep. 4, 3:

    id factum ex suis hospitibus Caesar cognoverat,

    Caes. B. G. 5, 6, 2:

    in suos notos hospitesque quaerebant,

    id. B. C. 1, 74, 5:

    hospes familiae vestrae,

    Cic. Lael. 11, 36: homo multorum [p. 867] hospitum, id. Clu. 59, 163:

    mihi seu longum post tempus venerat hospes Sive, etc.,

    Hor. S. 2, 2, 118:

    si vespertinus subito te oppresserit hospes,

    id. ib. 2, 4, 17:

    hospite venturo, cessabit nemo tuorum,

    Juv. 14, 59: in officiis apud majores ita observatum est: primum tutelae, deinde hospiti, deinde clienti, tum cognato, postea adfini, Sabin. ap. Gell. 5, 13, 5.—In fem.:

    meamne hic in via hospitam, Quae heri huc Athenis cum hospite advenit meo, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 6, 8; id. ib. 71; Ter. And. 2, 6, 8; Cic. Att. 5, 1, 3.—
    B.
    Opp. to a native, a stranger, foreigner (syn.:

    advena, peregrinus, peregrinator, alienus): adeone hospes hujusce urbis, adeone ignarus es disciplinae consuetudinisque nostrae, ut haec nescias?

    Cic. Rab. Perd. 10, 28:

    nec peregrinus atque hospes in agendo,

    id. de Or. 1, 50, 218:

    nos in nostra urbe peregrinantes errantesque tamquam hospites tui libri quasi domum deduxerunt,

    id. Ac. 1, 3, 9.—So in addressing a foreigner, like the Gr. xene, stranger:

    cum (Theophrastus) percontaretur ex anicula quadam, quanti aliquid venderet, et respondisset illa atque addidisset, Hospes, non pote minoris: tulisse eum moleste, se non effugere hospitis speciem, cum aetatem ageret Athenis optimeque loqueretur,

    id. Brut. 46, 172; Quint. 8, 1, 2: dic, hospes, Spartae, nos te hic vidisse jacentes, Cic. poët. Tusc. 1, 42, 101 (a transl. of the Gr. Ô xein, angellein Aakedaimoniois, etc., Herod. 7, 228): hospes, quid miras curare Serapin? Varr. ap. Non. 480, 30; Prop. 4, 1, 1.— Fem., hospita, a female stranger:

    hanc hospitam crepidula ut graphice decet,

    Plaut. Pers. 4, 2, 3.—
    C.
    Hence, a stranger in any matter, ignorant of, unacquainted with:

    si erit idem in consuetudine civitatis hospes,

    Cic. de Or. 2, 30, 131:

    vos ignoretis, vos hospites in hac urbe versamini,

    id. Mil. 12, 33.—
    D.
    Of inanim. or abstr. things adjectively, hospitable; strange, foreign.
    (α).
    Form hospes (only in post-Aug. poets): gemma, Pall. Insit. init.:

    tecta, etc.,

    Stat. Th. 12, 479:

    cymba,

    id. S. 5, 1, 252:

    honor,

    Claud. IV. Cons. Hon. 650.—
    (β).
    Form hospita (in the fem. and neutr. plur. mostly poet.): hirundines hospitae, Varr. ap. Arn. 6, 207:

    navis,

    Ov. F. 1, 340:

    quo tutior hospita lustres Aequora,

    Verg. A. 3, 377:

    conjunx hospita Teucris,

    id. ib. 6, 93:

    terra hospita,

    id. ib. 3, 539:

    tecta,

    Val. Fl. 2, 650:

    flumina,

    Stat. Th. 4, 842:

    litora mundo,

    id. S. 3, 5, 75:

    unda plaustris,

    bearing wagons on its frozen surface, Verg. G. 3, 362:

    vina,

    Val. Fl. 1, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > hospes

  • 3 consuetio

    cōnsuētio, ōnis, f. (consuesco), der vertraute Umgang, clandestina, Plaut. Amph. 490: huius hospitae, *Ter. Andr. 439 (nach Spengels Herstellung).

    lateinisch-deutsches > consuetio

  • 4 ardeo

    ardĕo, ēre, arsi, arsum    - intr., qqf. tr. -    - part. fut. arsurus Virg. En. 11, 77; Tib. 1, 1, 61; Ov. M. 2, 245; Liv. 25, 24, 14, etc. --- part. pass. arsus, Plin.-Val. 2, 9 --- parf. arduerint Cil. 6, 2107. [st1]1 [-] être enflammé, être brûlé, être en feu.    - ardet bello Syria, Cic.: la Syrie est en feu.    - ardentes faces, Cic. Tusc. 5, 76: torches en feu.    - domus ardebat Cic. Dom. 62: la maison brûlait.    - ardet Ucalegon, Virg. En. 2, 311: Ucalégon [le palais d'Ucalégon] est en feu.    - ardentes laminae, Cic. Verr. 5, 163: lames de fer rougies.    - caput arsisse Servio Tullio dormienti, Cic. Div. 1, 121: [on raconte] que la tête de Servius Tullius, pendant qu'il dormait, fut entourée de flammes. [st1]2 [-] briller, étinceler, resplendir.    - campi armis ardent, Virg. En. 11, 602: la plaine flamboie de l'éclat des armes.    - ardet apex capiti, Virg. En. 10, 270: le cimier étincelle sur sa tête.    - ardebant oculi, Cic. Verr. 5, 161: ses yeux étincelaient (flamboyaient). [st1]3 [-] être consumé, être dévoré, être tourmenté, souffrir violemment.    - ardebat Domitianus et crudelitatis et iniquitatis infamiā, Plin. Ep. 4: Domitien était tourmenté par l'infamie que lui valaient sa cruauté et son injustice.    - podagrae doloribus ardere, Cic. Fin. 5, 94: être tourmenté par les douleurs de la goutte. [st1]4 [-] brûler (d'une passion), être transporté par un sentiment violent, être enflammé; brûler d'amour.    - ardere Galliam, Caes. BG. 5, 29, 4: [il disait] que la Gaule était en feu [que les passions étaient allumées en Gaule].    - ut non solum incendere judicem, sed ipse ardere videaris, Cic. de Or. 2, 188: tellement que tu parais non seulement enflammer les juges, mais être toi-même embrasé du même feu.    - cupiditate libertatis ardere, Cic. Phil. 10, 14: brûler du désir de la liberté.    - odio ardere, Cic. Phil. 4, 4: brûler de haine.    - dolore, irā ardere, Cic. Att. 2, 19, 5: être transporté de dépit, de colère.    - mais ardere invidiā, Cic. de Or. 3, 8; Liv. 5, 11, 4: être la proie (être en butte) à la haine, à la malveillance.    - ardere infamiā, Plin. 4, 11, 4: être en butte à la réprobation.    - arsit Atrides virgine raptā, Hor. O. 2, 4, 7: le fils d'Atrée brûla pour une vierge prisonnière.    - ardere in virgine, Ov. M. 9, 725: brûler pour une vierge.    - avec ad + gérongif animi ad ulciscendum ardebant, Caes. BG. 6, 34, 7: les esprits brûlaient de se venger.    - avec inf. persequi Jugurtham animo ardebat, Sall. J. 39, 5: il brûlait de poursuivre Jugurtha.    - ardet in arma, Virg. En. 12, 71: il brûle de combattre.    - avec acc. Corydon ardebat Alexin, Virg. B, 2, 1: Corydon brûlait d'amour pour Alexis.    - arsisti aliam, Virg.: tu as brûlé pour une autre.    - Thestylon Aulus amat sed nec minus ardet Alexin, Mart. 8, 63: Aulus aime Thestyle et n'en brûle pas moins pour Alexis.    - cf. Hor. O. 4, 9, 13; Gell. 6, 8, 3. [st1]5 [-] abs. s'enflammer, se déchaîner, être à son paroxysme.    - ardet ambitus, Cic.: la brigue se déchaîne, la brigue est à son paroxysme.    - cum arderet acerrime conjuratio, Cic. Sull. 53: alors que la conjuration était dans son feu le plus vif.    - cum maxime furor arderet Antoni, Phil. 3, 3: alors que la démence d'Antoine était à son paroxysme.    - omnium in illum odia civium ardebant desiderio mei, Cic. Mil. 39: la haine de tous les citoyens était allumée contre lui par le regret de mon absence.    - dolor ossibus ardet, Virg. En. 9, 65: le dépit porte son feu jusque dans la moelle de ses os.
    * * *
    ardĕo, ēre, arsi, arsum    - intr., qqf. tr. -    - part. fut. arsurus Virg. En. 11, 77; Tib. 1, 1, 61; Ov. M. 2, 245; Liv. 25, 24, 14, etc. --- part. pass. arsus, Plin.-Val. 2, 9 --- parf. arduerint Cil. 6, 2107. [st1]1 [-] être enflammé, être brûlé, être en feu.    - ardet bello Syria, Cic.: la Syrie est en feu.    - ardentes faces, Cic. Tusc. 5, 76: torches en feu.    - domus ardebat Cic. Dom. 62: la maison brûlait.    - ardet Ucalegon, Virg. En. 2, 311: Ucalégon [le palais d'Ucalégon] est en feu.    - ardentes laminae, Cic. Verr. 5, 163: lames de fer rougies.    - caput arsisse Servio Tullio dormienti, Cic. Div. 1, 121: [on raconte] que la tête de Servius Tullius, pendant qu'il dormait, fut entourée de flammes. [st1]2 [-] briller, étinceler, resplendir.    - campi armis ardent, Virg. En. 11, 602: la plaine flamboie de l'éclat des armes.    - ardet apex capiti, Virg. En. 10, 270: le cimier étincelle sur sa tête.    - ardebant oculi, Cic. Verr. 5, 161: ses yeux étincelaient (flamboyaient). [st1]3 [-] être consumé, être dévoré, être tourmenté, souffrir violemment.    - ardebat Domitianus et crudelitatis et iniquitatis infamiā, Plin. Ep. 4: Domitien était tourmenté par l'infamie que lui valaient sa cruauté et son injustice.    - podagrae doloribus ardere, Cic. Fin. 5, 94: être tourmenté par les douleurs de la goutte. [st1]4 [-] brûler (d'une passion), être transporté par un sentiment violent, être enflammé; brûler d'amour.    - ardere Galliam, Caes. BG. 5, 29, 4: [il disait] que la Gaule était en feu [que les passions étaient allumées en Gaule].    - ut non solum incendere judicem, sed ipse ardere videaris, Cic. de Or. 2, 188: tellement que tu parais non seulement enflammer les juges, mais être toi-même embrasé du même feu.    - cupiditate libertatis ardere, Cic. Phil. 10, 14: brûler du désir de la liberté.    - odio ardere, Cic. Phil. 4, 4: brûler de haine.    - dolore, irā ardere, Cic. Att. 2, 19, 5: être transporté de dépit, de colère.    - mais ardere invidiā, Cic. de Or. 3, 8; Liv. 5, 11, 4: être la proie (être en butte) à la haine, à la malveillance.    - ardere infamiā, Plin. 4, 11, 4: être en butte à la réprobation.    - arsit Atrides virgine raptā, Hor. O. 2, 4, 7: le fils d'Atrée brûla pour une vierge prisonnière.    - ardere in virgine, Ov. M. 9, 725: brûler pour une vierge.    - avec ad + gérongif animi ad ulciscendum ardebant, Caes. BG. 6, 34, 7: les esprits brûlaient de se venger.    - avec inf. persequi Jugurtham animo ardebat, Sall. J. 39, 5: il brûlait de poursuivre Jugurtha.    - ardet in arma, Virg. En. 12, 71: il brûle de combattre.    - avec acc. Corydon ardebat Alexin, Virg. B, 2, 1: Corydon brûlait d'amour pour Alexis.    - arsisti aliam, Virg.: tu as brûlé pour une autre.    - Thestylon Aulus amat sed nec minus ardet Alexin, Mart. 8, 63: Aulus aime Thestyle et n'en brûle pas moins pour Alexis.    - cf. Hor. O. 4, 9, 13; Gell. 6, 8, 3. [st1]5 [-] abs. s'enflammer, se déchaîner, être à son paroxysme.    - ardet ambitus, Cic.: la brigue se déchaîne, la brigue est à son paroxysme.    - cum arderet acerrime conjuratio, Cic. Sull. 53: alors que la conjuration était dans son feu le plus vif.    - cum maxime furor arderet Antoni, Phil. 3, 3: alors que la démence d'Antoine était à son paroxysme.    - omnium in illum odia civium ardebant desiderio mei, Cic. Mil. 39: la haine de tous les citoyens était allumée contre lui par le regret de mon absence.    - dolor ossibus ardet, Virg. En. 9, 65: le dépit porte son feu jusque dans la moelle de ses os.
    * * *
        Ardeo, ardes, arsi, arsum, ardere. Virgil. Ardre, ou ardoir, brusler.
    \
        Ardere, actiua significatione, pro Adurere. Virg. Brusler quelque chose.
    \
        Ardere. Virg. Resplendir, Reluire.
    \
        Ardent oculi. Cic. Les yeulx luy estincellent.
    \
        Ardere. Virgil. Estre fort actif, Estre aspre et ardant à faire quelque chose.
    \
        Ardeo te videre. Pli. iunior. Je desire fort de te veoir, Je brusle de desir, etc. J'endesve de te veoir.
    \
        Ardere aliquem. Virg. Aimer aucun oultre mesure, Brusler d'amour.
    \
        Ex aequo ardere. Ouid. S'entraimer esgalement.
    \
        Ardere in virgines. Ouid. Aimer une pucelle.
    \
        Foeliciter ardere. Ouid. Aimer heureusement, Estre heureux en amours.
    \
        Ardebat amore illius hospitae. Cic. Il brusloit d'amour.
    \
        Ardere. Virg. Estre fort courroucé.
    \
        Ardere. Virg. Estre emflambé.
    \
        Auaritia ardere. Cic. Brusler d'avarice.
    \
        Quum cuncta bello arderent. Li. La guerre estant par tout allumee.
    \
        Conscientia ardere. Cic. Estre fort troublé, se sentant estre coulpable de quelque chose.
    \
        Cupiditate Cic. Fort convoiter.
    \
        Podagrae doloribus. Cic. Estre grandement vexé ou travaillé des gouttes.
    \
        Flagitio. Plaut. Estre attainct et convaincu d'un grand forfaict.
    \
        Iracundia. Terent. Estre fort courroucé.
    \
        Quum arderent inuidia Patres. Liu. Estant grandement blasmez et hais.
    \
        Ardens odio vestri. Cic. Vous hayant en grande haine.
    \
        Omnia in illum odia ciuium ardebant desyderio mei. Cic. Le desir qu'on avoit de moy, avoit enflambé la haine de tous à l'encontre de luy.

    Dictionarium latinogallicum > ardeo

  • 5 hospita

    hospĭta, ae, f. [st2]1 [-] hôtesse. [st2]2 [-] étrangère, voyageuse.
    * * *
    hospĭta, ae, f. [st2]1 [-] hôtesse. [st2]2 [-] étrangère, voyageuse.
    * * *
        Hospita, hospitae, Substantiuum. Cic. Hostesse.

    Dictionarium latinogallicum > hospita

  • 6 consuetio

    cōnsuētio, ōnis, f. (consuesco), der vertraute Umgang, clandestina, Plaut. Amph. 490: huius hospitae, *Ter. Andr. 439 (nach Spengels Herstellung).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > consuetio

  • 7 cōnsuētūdō

        cōnsuētūdō inis, f    [consuetus], a custom, habit, use, usage, way, practice, familiarity, experience, tradition, precedent: exercitatio ex quā consuetudo gignitur: consuetudine quasi alteram naturam effici: a maioribus tradita, the traditions: populi R. hanc esse consuetudinem, ut, etc., Cs.: itineris, way of marching, Cs.: non est meae consuetudinis rationem reddere: maior tumultus, quam populi R. fert consuetudo, Cs.: consuetudinem tenere: cottidianae vitae, T.: vitae sermonisque nostri, daily life and speech: communis sensūs: in proverbii consuetudinem venit, a familiar proverb: in consuetudinem licentiae venire, become used to, Cs.: Gallica, way of life, Cs.: sortium, way of casting, Ta.: mala, H.: (linguā) longinquā consuetudine uti, long familiarity, Cs.: bene facere iam ex consuetudine in naturam vortit, by practice, S.: in consuetudine probari, generally: ex consuetudine, as usual, S.: pro meā consuetudine, according to my custom: consuetudine suā civitatem servare, character, Cs.: consuetudine pro nihilo habere, familiarity, S.: praeter consuetudinem, unexpectedly: in castris praeter consuetudinem tumultuari, unusual disorder, Cs. —Customary right, common law, usage: vetus maiorum: consuetudine ius esse putatur id, etc.: ut est consuetudo. — In gram., a usage, idiom, form of speech: verbum nostrae consuetudinis.—Social intercourse, companionship, familiarity, conversation: cum hominibus nostris consuetudines iungebat: victūs cum multis: dedit se in consuetudinem: consuetudine devinctus, T. — An amour, illicit love: parva, T.: hospitae, T.; cf. cum Fulviā stupri, S.
    * * *
    habit/custom/usage/way; normal/general/customary practice, tradition/convention; experience; empirical knowledge; sexual/illicit intercourse, intimacy, affair

    Latin-English dictionary > cōnsuētūdō

  • 8 sollicitus

        sollicitus adj. with comp.    [sollus- (3 SAL-)+ citus], thoroughly moved, agitated, disturbed: mare, V.: Utile sollicitae sidus rati, tossed (by a storm), O.: Omnīs sollicitos habui, kept stirring, T.—Fig., of the mind, troubled, disturbed, afflicted, grieved, disquieted: ne sollicitus sis, lest you be troubled by cares: anxio animo aut sollicito fuisse, afflicted by remorse: sollicitae nuntius hospitae, H.: animum sollicitum efficere, uneasy, L.: de P. Sullae morte: morte Tigelli, H.—Of things, solicitous, full of care, anxious, restless, disturbed: scio quam sollicita sit cupiditas consulatūs: ut sit non sollicita rei cuiusque custodia, i. e. not full of apprehension: sollicito carcere dignus eras, carefully guarded, O.: frons, H.: vita, H.: senecta, O.: sedes, O.: terrae, O.— Causing distress, painful, disquieting: quid magis sollicitum dici potest, what more distressing fact?: in quā (tyrannorum) vitā, omnia semper suspecta atque sollicita, alarming: Sollicitumque aliquid laetis intervenit, O.: opes, H.: dolor, O.—Of animals, watchful, uneasy, restless: animal ad nocturnos strepitūs, L.: equi, O.: lepus, timid, O.— Full of anxiety, agitated, alarmed, apprehensive, solicitous, anxious: animus: sollicitum te habebat cogitatio periculi mei: senatus sollicitus petendum esse auxilium arbitrabatur: res, quae... sollicitam Italiam habebant, Cs.: solliciti et incerti rerum suarum, L.: civitas, L.: mentes, O.: civitas suspitione: de meo periculo: pro pluribus: pro vobis sollicitior, Ta.: propter iniquitatem locorum, L.: et propter itineris difficultatem et eorum vicem, for their fate, L.: vicem imperatoris milites, L.: (turba) ex temerariā regis fiduciā, Cu.: (mater) sollicita est ne eundem conspiciat, etc.: legati solliciti, ne avertissent, etc., apprehensive, L.: solliciti erant quo evasura esset res, L.: quam sum sollicitus, quidnam futurum sit.
    * * *
    sollicita, sollicitum ADJ
    concerned, worried; upset, troubled, disturbed, anxious, apprehensive

    Latin-English dictionary > sollicitus

  • 9 figura

    fĭgūra, ae, f. [v. fingo], a form, shape, figure (syn.: forma, species; tropus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    corporis nostri partes totaque figura et forma et statura quam apta ad naturam sit, apparet,

    Cic. Fin. 5, 12, 35; cf.:

    hominum, vel etiam ceterarum animantium forma et figura,

    id. de Or. 3, 45, 179; and:

    quae figura, quae species humanā potest esse pulchrior?... Quod si omnium animantium formam vincit hominis figura, deus autem animans est: ea figura profecto est, quae pulcherrima sit omnium, etc.,

    id. N. D. 1, 18, 47 sq.;

    with this cf.: esse aliquem humana specie et figura, qui, etc.,

    id. Rosc. Am. 22, 63; Liv. 29, 17, 11:

    uri sunt specie et colore et figura tauri,

    Caes. B. G. 6, 28, 1:

    gemina tauri juvenisque,

    the Minotaur, Ov. M. 8, 169:

    Himera in muliebrem figuram habitumque formata,

    Cic. Verr. 2, 2, 35, § 87; cf.:

    figura et lineamenta hospitae,

    id. ib. 36, §

    89: conformatio quaedam et figura totius oris et corporis,

    id. de Or. 1, 25, 114:

    pulmonum vis et figura,

    id. Tusc. 1, 16, 37:

    formae figura,

    id. N. D. 1, 32, 90:

    formaï servare figuram,

    Lucr. 4, 69:

    navium figura (shortly before: navium species),

    Caes. B. G. 4, 25, 2:

    lapidis,

    Ov. M. 3, 399:

    dohorum,

    Plin. 2, 25, 22, § 90: lenticulae dimidiae, id. 27, 12, 98, § 124:

    quadriangula grani,

    id. 13, 22, 38, § 118:

    triquetra,

    id. 3, 16, 20, § 121:

    rotunditatis aut proceritatis,

    id. 13, 4, 9, § 49 et saep.—
    2.
    Concr., a sketch, figure, drawing (lat. Lat.): figurae quae schêmata vocant, Gell. 1, 20, 1; 2, 21, 10: kubos est figura ex omni latere quadrata, id. 1, 20, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    In the lang. of the Epicurean philosophy applied to the atoms or molecular parts of bodies:

    caelestem fulminis ignem Subtilem magis e parvis constare figuris,

    Lucr. 2, 385; 2, 682 sq.; 778; 3, 190 al.; cf.:

    illas figuras Epicuri, quas e summis corporibus dicit effluere,

    Quint. 10, 2, 15 Spald.—
    2.
    Poet., a form, shade, phantom of the dead:

    in somnis, cum saepe figuras Contuimur miras simulacraque luce carentum,

    Lucr. 4, 34:

    morte obita quales fama est volitare figuras,

    Verg. A. 10, 641:

    CVM VITA FVNCTVS IVNGAR TIS (i. e. tuis) VMBRA FIGVRIS,

    Inscr. Orell. 4847.—
    II.
    Trop., quality, kind, form, species, nature, manner.
    A.
    In gen.:

    de figura vocis satis dictum est,

    Auct. Her. 3, 15, 25:

    majus et minus et aeque magnum ex vi et ex numero et ex figura negotii consideratur,

    Cic. Inv. 1, 28, 41:

    figura orationis plenioris et tenuioris,

    id. de Or. 3, 55, 212; cf.:

    suam quandam expressit quasi formam figuramque dicendi,

    id. ib. 2, 23, 98:

    occurrunt animo pereundi mille figurae,

    kinds, Ov. H. 10, 81:

    edidit innumeras species, partimque figuras rettulit antiquas, etc.,

    id. M. 1, 436; cf.:

    capiendi figurae (for which, shortly after: species capiendi),

    Dig. 39, 6, 31:

    condicionis,

    ib. 35, 2, 30. —
    B.
    In partic.
    1.
    Gram. t. t., form of a word, inflection:

    alia nomina, quod quinque habent figuras, habere quinque casus,

    Varr. L. L. 9, § 52; cf.:

    non debuisse ex singulis vocibus ternas vocabulorum figuras fieri, ut albus, alba, album,

    id. ib. 9, §

    55: quaedam (verba) tertiae demum personae figura dicuntur, ut licet, piget,

    Quint. 1, 4, 29; 8, 2, 15 Spald.—
    2.
    Rhet. t. t., a figure of speech, schêma, Cic. de Or. 3, 53 sq.; id. Or. 39 sq.; Quint. 9, 1 sq. et saep.—
    b.
    Esp., one which contains hints or allusions, Suet. Vesp. 13; id. Dom. 10; cf. Quint. 9, 2, 82.

    Lewis & Short latin dictionary > figura

  • 10 lineamentum

    līnĕāmentum ( līnĭā-), i, n. [linea], a line or stroke made with a pen, with chalk, etc., a mark, line.
    I.
    Lit.:

    in geometria lineamenta formae, etc.,

    lines, Cic. de Or. 1, 41, 187:

    lineamentum, longitudinem latitudine carentem,

    id. Ac. 2, 36, 116. —
    B.
    Transf.
    1.
    A feature, lineament:

    quae conformatio lineamentorum,

    Cic. N. D. 1, 18, 47:

    lineamenta hospitae,

    id. Verr. 2, 2, 36, § 89:

    lineamenta oris effingere,

    id. Div. 1, 13, 23:

    habitum oris lineamentaque intueri,

    Liv. 21, 4:

    corporis,

    id. 26, 41.—
    2.
    In plur., of the works of artists, designs, drawings, delineations:

    adumbratorum deorum lineamenta,

    Cic. N. D. 1, 27, 75:

    operum lineamenta,

    id. Verr. 2, 4, 44, § 98.—
    II.
    Trop., a feature, lineament:

    animi lineamenta sunt pulchriora quam corporis,

    Cic. Fin. 3, 22, 75:

    numerus quasi quandam palaestram et extrema lineamenta orationi attulit,

    id. Or. 56, 186:

    Catonis lineamentis nihil nisi eorum pigmentorum, quae inventa nondum erant, florem et colorem defuisse,

    sketches, outlines, id. Brut. 87, 298.

    Lewis & Short latin dictionary > lineamentum

  • 11 sollicitus

    sollĭcĭtus ( sōlĭcĭtus), a, um, adj. [sollus-cieo; cf. sollicito], thoroughly moved, agitated, disturbed.
    I.
    Of physical motion ( poet. and rare).
    1.
    As attrib. of motus, restless, unceasing:

    quae sollicito motu carerent, referring to the elements in constant motion, as air, water, etc.,

    Lucr. 1, 343: sic igitur penitus qui in ferro'st abditus aër Sollicito motu semper jactatur, i. e. an unceasing air-current within the iron, to explain its attraction by the magnet, id. 6, 1038.—
    2.
    Of the sea agitated by storms:

    ut mare sollicitum stridet,

    Verg. G. 4, 262. —
    3.
    Pregn., with the idea of distress (v. II. B.):

    utile sollicitae sidus utrumque rati,

    to a ship in distress, Ov. F. 5, 720: sollicitae porro plenaeque sonoribus aures, agitated, vibrating ( by disease), Lucr. 6, 1185:

    corpus,

    Sen. Herc. Fur. 1299.—
    4.
    Sollicitum habere (cf. II. A. and B. infra), = sollicitare:

    omnes sollicitos habui,

    kept them busy, on the move, Ter. Heaut. 3, 1, 52 Donat. ad loc.
    II.
    Of mental affections, full of anxiety, excitement, distracted by cares, engaged, troubled, disturbed (opp. quietus).
    A.
    Of cares of business; esp. sollicitum habere, to keep busy, engaged (Plaut. and Ter.):

    (clientes) qui neque leges colunt, neque, etc., sollicitos patronos habent,

    Plaut. Men. 4, 2, 12 Brix ad loc.;

    4, 2, 21: quorum negotiis nos absentum sollicitae noctes et dies sumus semper,

    id. Stich. 1, 1, 6:

    hem, tot mea Solius solliciti sunt curā, of servants busy in attending their master,

    Ter. Heaut. 1, 1, 77: numquid vis? Py. Ne magis sim pulcer quam sum:

    ita me mea forma habet sollicitum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 95; cf.:

    Hispaniae armis sollicitae,

    Sall. H. 1, 48 Dietsch. —
    B.
    Of restlessness from fear, suspense, etc., full of anxiety, agitated, alarmed, solicitous, anxious (opp. securus; freq. and class.): sollicitum habere, to fill with apprehension and fear, keep in anxiety; constr.,
    1.
    Absol.:

    in quibus si non erunt insidiae... animus tamen erit sollicitus,

    Cic. Phil. 12, 11, 36:

    diutius videtur velle eos habere sollicitos a quibus se putat diuturnioribus esse molestiis conflictatum,

    id. Fam. 6, 13, 3:

    quae maxime angere atque sollicitam habere vestram aetatem videtur,

    id. Sen. 19, 66:

    sollicitum te habebat cogitatio periculi mei,

    id. Fam. 7, 3, 1; so id. Att. 2, 18, 1; id. Sest. 11, 25:

    initia rerum quae... sollicitam Italiam habebant,

    Caes. B. C. 3, 22:

    cum satis per se ipsum Samnitium bellum et,... sollicitos haberet patres,

    Liv. 8, 29, 1:

    solliciti et incerti rerum suarum Megaram referre signa jubent,

    id. 24, 23, 5:

    sollicitae ac suspensae civitati,

    id. 27, 50 med.:

    quid illis nos sollicitis ac pendentibus animi renuntiare jubetis,

    id. 7, 30, 22:

    sollicitae mentes,

    Ov. F 3, 362:

    pectus,

    id. M. 2, 125:

    mens,

    Curt. 4, 13, 2:

    animi,

    Hor. Ep. 1, 5, 18:

    ego percussorem meum securum ambulare patiar, me sollicito?

    Sen. Clem. 1, 9, 4:

    sollicitus est et incertus sui quem spes aliqua proritat,

    id. Ep. 23, 2:

    ut sollicitus sim cum Saturnus et Mars ex contrario stabunt,

    alarmed, id. ib. 88, 14:

    fertur sollicitas tenuisse deas,

    kept them in anxious suspense, Stat. Achill. 2, 338:

    nunc sollicitam timor anxius angit,

    Verg. A. 9, 89.—And opposed to securus and securitas:

    quid est turpius quam in ipso limine securitatis esse sollicitum?

    Sen. Ep. 22, 5:

    securo nihil est te pejus, eodem Sollicito nihil est te melius,

    Mart. 4, 83, 1; so id. 5, 31, 8; Sen. Ep. 124, 19; Quint. 11, 3, 151; Tac. H. 4, 58.—
    2.
    With abl.:

    sollicitam mihi civitatem suspitione, suspensam metu... tradidistis,

    Cic. Agr. 1, 8, 23:

    Sophocles, ancipiti sententiarum eventu diu sollicitus,

    Val. Max. 9, 12, 5 ext.
    3.
    With de:

    sollicitus eram de rebus urbanis,

    Cic. Fam. 2, 12, 1:

    de tuā valetudine,

    id. ib. 16, 7, 1:

    sollicita civitas de Etruriae defectione fuit,

    Liv. 27, 21 med.:

    sollicitum te esse scribis de judicii eventu,

    Sen. Ep. 24, 1:

    desii jam de te esse sollicitus,

    id. ib. 82, 1.—
    4.
    With pro:

    ne necesse sit unum sollicitum esse pro pluribus,

    Cic. Lael. 13, 45.—
    5.
    With propter: sollicitus propter iniquitatem locorum, Liv. 38, 40, 9; 44, 3, 5 infra.—
    6.
    With adverb. acc. vicem, for the fate of:

    sollicito consuli et propter itineris difficultatem et eorum vicem,... nuntius occurrit,

    Liv. 44, 3, 5:

    ut meam quoque, non solum reipublicae vicem videretur sollicitus,

    id. 28, 43, 9:

    clamor undique ab sollicitis vicem imperatoris militibus sublatus,

    id. 28, 19, 17.—
    7.
    With gen.:

    non sollicitus futuri, pendet (filius tuus mortuus),

    Sen. Cons. Marc. 19, 6.—
    8.
    With dat. (late Lat.):

    ne solliciti sitis animae vestrae, neque corpori vestro,

    Vulg. Matt. 6, 25.—
    9.
    With ex:

    ex hoc misera sollicita'st, diem Quia olim in hunc, etc.,

    Ter. And. 1, 5, 33:

    haec turba sollicita ex temerariā regis fiduciā,

    Curt. 3, 1, 17.—
    10.
    With ne, like verbs of fearing:

    (mater) sollicita est ne eundem conspiciat, etc.,

    Cic. Mur. 41, 88:

    legati Romanorum circuire urbes, solliciti ne Aetoli partis alicujus animos ad Antiochum avertissent,

    apprehensive, Liv. 35, 31, 1:

    sollicitis populis ne suas operiant terras,

    Plin. 11, 29, 35, § 104:

    sollicitus Solon, ne tacendo parum reipublicae consuleret,

    Just. 2, 7, 9; Front. Strat. 1, 1, 6.—
    11.
    With interrog.-clause:

    solliciti erant quo evasura esset res,

    Liv. 30, 21 init.:

    quam sim sollicitus, quidnam futurum sit,

    Cic. Att. 8, 6, 3.—
    C.
    In gen., troubled, disturbed, afflicted, grieved; constr. absol., with abl. alone, or with de:

    sollicitus mihi nescio quā re videtur,

    Plaut. Merc. 2, 3, 30:

    neque est consentaneum ullam honestam rem, ne sollicitus sis... deponere,

    lest you be troubled by cares, Cic. Lael. 13, 47:

    vehementer te esse sollicitum et praecipuo quodam dolore angi,

    id. Fam. 4, 3, 1:

    vehementer populum sollicitum fuisse de P. Sullae morte,

    id. ib. 9, 10, 3:

    num eum postea censes anxio animo aut sollicito fuisse,

    afflicted by remorse, id. Fin. 2, 17, 55:

    hoc genus omne Maestum ac sollicitum est cantoris morte Tigelli,

    Hor. S. 1, 2, 3.—
    D.
    Excited, passionate (rare):

    qui, ut sint pudici, solliciti tamen et anxii sunt,

    Cic. Tusc. 4, 33, 70:

    atqui sollicitae nuntius hospitae, Suspirare Chloen.. Dicens, etc.,

    Hor. C. 3, 7, 9; so, = avidus, with gen. or de ( poet. and post-class.):

    hominem cuppedinis sollicitum,

    Lucr. 5, 46:

    de regno sollicitus ( = avidus regni potiundi),

    Just. 1, 10, 6.—
    E.
    Very careful for, concerned in, punctilious, particular about (post-Aug.; freq.); constr. absol., with de, circa, in, or obj.-inf.:

    ne decet quidem, ubi maxima rerum monumenta versantur, de verbis esse sollicitum,

    Quint. 8, 3, 13:

    de quorum sumus judicio solliciti,

    for whose judgment we care, id. 10, 7, 24:

    dixit Cicero, non se de ingenii famā, sed de fide esse sollicitum,

    id. 11, 1, 74:

    nec sum in hoc sollicitus, dum res ipsa appareat,

    id. 8, 4, 15:

    eloquentia non in verba sollicita,

    Sen. Ben. 7, 8, 2:

    si tamen contingere eloquentia non sollicito potest,

    id. Ep. 75, 5:

    cur abis, non sollicitus prodesse bonis, nocere malis?

    id. Hippol. 976; cf.

    in double sense,

    Mart. 4, 83, 2 and 5.—
    F.
    = sollicitatus (v. sollicito; poet.):

    solliciti jaceant terrāque premantur iniquā qui, etc.,

    without repose, Ov. Am. 2, 16, 15.
    III.
    Of abstr. and inanim. things.
    1.
    In gen., solicitous, mournful, full of or connected with cares and anxiety, anxious, disturbed (class.;

    often approaching the signif. II.): scio quam timida sit ambitio, et quam sollicita sit cupiditas consulatūs,

    how full of cares is the desire for the consulship, Cic. Mil. 16, 42:

    id est proprium civitatis ut sit libera et non sollicita rei cujusque custodia,

    i. e. that nobody be disturbed in the quiet possession of his property, id. Off. 2, 22, 78:

    est enim metus futurae aegritudinis sollicita exspectatio,

    id. Tusc. 5, 18, 52:

    quam sit omnis amor sollicitus et anxius,

    fraught with solicitude, id. Att. 2, 24, 1: assentior, sollicitam et periculosam justitiam non esse sapientis, id. Fragm. Rep. ap. Prisc. p. 801 P. (Rep. 3, 27, 39): sollicitam lucem rapuisti Ciceroni, the mournful light, i. e. life, Vell. 2, 66:

    in sollicito civitatis statu,

    Quint. 6, 1, 16:

    Hermagoras, vir diligentiae nimium sollicitae,

    evercareful, id. 3, 11, 22:

    sollicitum dicendi propositum,

    anxiously accurate, id. 11, 1, 32:

    sollicita parentis diligentia,

    earnest care, id. 6, prooem. 1; so id. 6, 12, 16:

    sollicitae actiones,

    carefully elaborated, id. 4, 1, 57: causae sollicitae (opp. securae), [p. 1723] very doubtful cases, i. e. in which there is anxious suspense about the issue, id. 11, 3, 151: captarum (ferarum) sollicita possessio;

    saepe enim laniant dominos,

    Sen. Vit. Beat. 14, 2:

    maxima quaeque bona sollicita sunt,

    id. ib. 17, 4; id. Ep. 14, 18:

    noctes, id. Ira, 2, 20, 1: tutela,

    id. Cons. Marc. 11, 3:

    sollicitos fecisti, Romule, ludos,

    Ov. A. A. 1, 101:

    quisque, sibi quid sit Utile, sollicitis supputat articulis,

    id. P. 2, 3, 18:

    sollicito carcere dignus eras,

    a prison carefully guarded, id. Am. 1, 6, 64:

    Cressa... sollicito revocavit Thesea filo,

    Stat. S. 2, 6, 26:

    pudor,

    Mart. 11, 45, 7:

    amor,

    Ov. H. 19 (18), 196:

    os,

    id. P. 4, 9, 130:

    frons,

    Hor. C. 3, 29, 16:

    manus,

    Ov. Tr. 5, 2, 2:

    preces,

    id. P. 3, 1, 148:

    prex,

    Hor. C. 1, 35, 5:

    vita,

    id. S. 2, 6, 62:

    lux,

    Ov. Tr. 4, 10, 116:

    senecta,

    id. M. 6, 500:

    libelli,

    Mart. 9, 58, 5:

    saccus,

    id. 12, 60 b, 3:

    fuga,

    Ov. Tr. 4, 1, 50:

    sedes,

    id. ib. 4, 1, 85:

    via,

    id. ib. 1, 11, 2:

    terrae,

    id. M. 15, 786.— Hence,
    2.
    = sollicitum habens, that causes distress, distressing, trying:

    quid magis sollicitum dici potest,

    what more distressing fact can be mentioned? Cic. Mil. 2, 5:

    in quā (tyrannorum) vitā nulla... potest esse fiducia, omnia semper suspecta atque sollicita,

    causing alarm, id. Lael. 15, 52:

    sollicitumque aliquid laetis intervenit,

    Ov. M. 7, 454:

    o mihi sollicitum decus ac suprema voluptas,

    Stat. Th. 7, 363; so,

    opes,

    Hor. S. 2, 6, 79:

    aurum,

    Sen. Hippol. 519:

    pretia,

    id. Herc. Fur. 461:

    timor or metus,

    Ov. H. 1, 12; 8, 76; 13, 124; id. P. 3, 2, 12; id. Tr. 3, 11, 10:

    cura,

    id. P. 1, 5, 61; Sen. Thyest. 922:

    dolor,

    Ov. A. A. 3, 374:

    taedium,

    Hor. C. 1, 14, 17:

    fatum,

    Ov. P. 4, 10, 11.
    IV.
    Of animals (rare): sollicitum animal (canis) ad nocturnos strepitus, very attentive to, i. e. watchful, Liv. 5, 47, 3; so Ov. M. 11, 599:

    solliciti terrentur equi,

    id. F. 6, 741:

    lepus,

    timid, id. ib. 5, 372.
    V.
    Comp.: sollicitior (mostly post-Aug.; for which Cic. has magis sollicitus; v. III. 2. supra) homo, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 3:

    nos circa lites raras sollicitiores,

    too particular about, Quint. 7, 1, 43:

    sollicitior rei familiaris diligentia,

    id. 12, 1, 6:

    innocentiam sollicitiore habituri loco,

    Sen. Ben. 3, 13, 1:

    (pauperes) sollicitiores divitibus,

    id. Cons. Helv. 12, 1:

    quod est sollicitius,

    id. Tranq. 1, 15:

    qui non sollicitior de capitis sui decore sit quam de salute,

    id. Brev. Vit. 12, 3:

    pro vobis sollicitior,

    Tac. H. 4, 58.— Sup. (post-Aug. and rare):

    illorum brevissima ac sollicitissima aetas est,

    Sen. Brev. Vit. 16, 1.— Adv.: sollĭcĭtē (post-Aug.).
    1.
    Carefully, punctiliously, anxiously: vestis nec servata, nec sumenda sollicite, Ser. Samm. ap. Sen. Tranq. 1, 5:

    in conviviis lingua sollicite etiam ebriis custodienda est,

    Sen. Clem. 1, 26, 2:

    recitare,

    Plin. Ep. 6, 15, 4:

    exspectatus,

    Front. Strat. 3, 12, 1; id. Aquaed. 103:

    sollicitius et intentius,

    Plin. Ep. 1, 4, 2:

    custodiendus est honor,

    id. ib. 1, 19, 4:

    cavere,

    App. Mag. p. 274, 35.— Sup.:

    urbis curam sollicitissime agere,

    Suet. Claud. 18.—
    2.
    With grief, solicitude (class.:

    sollicito animo): sollicite possidentur,

    their possession is connected with solicitude, Sen. Ep. 76, 30:

    laetus,

    Sil. 6, 572.— Sup., Sen. Ep. 93, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > sollicitus

См. также в других словарях:

  • Виноградов, Павел Гаврилович — В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Виноградов. В Википедии есть статьи о других людях с именем Виноградов, Павел. Павел Гаврилович Виноградов …   Википедия

  • ARNDT Johannes — Ballenstadiô Anhaltinus, patre Iacobô Wolfgangi principis Anhalt. Contionatore aulicô genitus, iuvenis adhuc in Academia Argentinensi Studiosis privatim Rhetoricam, Physicam, Ethicam, it D. Pauli ad Rom. Epistolam exposuit. Basileae dein Baroni… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ELISEUS vel ELIZEUS — ELISEUS, vel ELIZEUS propheta, Eliae discipulus, filii Saphat, duodecim miraculis inclitus, 1. Reg. c. 19. v. 16. et 19. Dei salus. vel Deus salvans, Eliae in prophetico munere successit; filium hospitae suae suscitavit: Naaman Syrum a lepra… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • brusler — Brusler, Abolere, Cremare, Concremare, Conflagrare, Torrere, Vrere, Adurere, Amburere, Comburere, Deurere, Exurere. Brusler, quand quelque chose se brusle, Ardere. Fort brusler, ou brusler tout à fait, Perurere. Brusler le poil aux porceaux, Sues …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»